Obezite, ekonomik olarak gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerin en önemli halk sağlığı sorunlarından biri haline gelmiştir. 2016 yılı verilerine göre, dünya çapında 1,9 milyardan fazla yetişkin fazla kilolu (overweight) ve bunların 650 milyondan fazlası obezdir (VKİ>30). Bu durum 1970 yılından itibaren 3’e katlanmıştır. Amerika Birleşik Devletleri'nde yetişkin nüfusun % 39,8'inin obez olduğu tahmin edilmektedir. Obezite, önemli ölçüde azalmış yaşam beklentisiyle ilişkilidir, bu yüzden önlenebilir ölümlerin önde gelen bir nedeni haline gelmiştir. Yüksek vücut kitle indeksi (VKİ>40) hipertansiyon, hiperlipidemi, koroner arter hastalığı, anormal glikoz toleransı veya diyabet, uyku apnesi, alkolsüz yağlı karaciğer hastalığı (NASH), kas-iskelet sistemi bozuklukları, böbrek hastalığı ve bazı kanserler özofagus, pankreas, böbrek, meme, rahim ve prostat kanserleri ile yakından ilişkilidir.
Dünya Sağlık Örgütü (WHO), obeziteyi, sağlık ve refahı olumsuz yönde etkileyen, vücutta aşırı yağ birikiminin olarak tanımlar. Vücuttaki yağ miktarı normal fizyolojik değerleri aşarsa o kişi obez olarak tanımlanır. Bu tanım oldukça basit gibi görünse de, büyük sınırlamaları vardır. Fizyolojik olarak normal vücut yağı (body fat, BF) miktarı yaşa ve cinsiyete göre yüksek değişkenlik gösteren bir durumdur. Yenidoğanlarda % 10-15 vücut yağı (BF) vardır ve yaşamın ilk yılında bu % 25'e yükselir. Daha sonra, vücut yağ oranı cinsiyetler arasındaki farklılıklar daha belirgin hale geldiğinde, 10 yaşındayken tekrar yavaş yavaş vücut ağırlığının %15'ine düşer. Cinsel olgunlaşma sırasında, kızlar tekrar vücut yağlarında %25'e kadar bir artış yaşarken, erkeklerde artış görülmez. Yetişkinlikte vücut yağ oranı hem erkeklerde hem de kadınlarda yaşla birlikte yavaşça artar. Yetişkin yaşamındaki bu yaşa bağlı artışın normal fizyolojik bir etki olup olmadığı veya aşırı yeme ve/veya hareketsiz bir yaşam tarzından kaynaklanıp kaynaklanmadığı bilinmemektedir.
Obezite Kansere Neden Olabilir mi?
Obezite birçok kansere neden olabilir. Obezite cerrahisi sonrası kanser riski nasıl azalır?
Obezite birçok kansere neden olabilir, özellikle kolon, endometrium, böbrek, pankreas ve meme kanseri gibi kanser türlerinde obezitenin kanser riskini arttırdığı bilinmektedir. Obezite cerrahisi (bariatrik cerrahi) sonrası kişilerde kilo kaybı gerçekleştiğinde, kanser riski de azalmaktadır.
Obezite cerrahisi sonrası kişilerde gerçekleşen kilo kaybı ile:
- Insülin duyarlılığı ve insülin direncinin azalması
- İnsülin salgısının azalması
- İnsülin benzeri büyüme faktörleri (IGF-1) seviyelerinin azalması
- Adiposit (yağ hücreleri) dokusunda inflamasyon azalması
- Tümör hücrelerinin büyümesinin ve yayılmasının önlenmesi
Bu değişiklikler kilo kaybının kanser riskini azaltmasının birçok mekanizmasını oluşturur. Obezite cerrahisi sonrası kişilerde kilo kaybının gerçekleşmesi ile kanser riskinin azaldığı görülmüştür ve bu nedenle obezite cerrahisi kanser riskini azaltmak için bir seçenek olarak kullanılabilir. Ancak, obezite cerrahisi sonrası kişilerde kanser riskini azaltmak için diğer faktörlerin (örneğin sigara içmeme, sağlıklı beslenme, düzenli egzersiz) de dikkate alınması önemlidir.
Beklenen Yaşam Ömrü
Obezite beklenen yaşam ömrünü kısaltır. Obezite beklenen yaşam ömrünü kısaltabilir çünkü obezite ile ilişkili olan birçok sağlık sorunları kardiyovasküler hastalıklar, diyabetes, hipertansiyon, uyku apnesi ve bazı kanser türleri gibi yaşamı tehlikeye atabilir. Obezite cerrahisi sonrası gerçekleşen kilo kaybı ile bu sağlık sorunlarının çoğu azaltılır veya ortadan kalkar. Bu nedenle, obezite cerrahisi sonrası kişilerde beklenen yaşam ömrü uzar.
Özellikle, bariatrik cerrahi sonrası kişilerde kardiyovasküler hastalıklar, diyabetes, hipertansiyon, uyku apnesi ve bazı kanser türleri gibi sağlık sorunlarının önlenmesi veya azaltılması ile beklenen yaşam ömrü uzayabilir.
Ayrıca, obezite cerrahisi sonrası gerçekleşen kilo kaybı ile kişilerde fiziksel aktivite düzeyi artar, daha yüksek bir iş gücüne sahip olurlar, daha iyi bir kalite yaşamları elde ederler ve daha az hastalığa maruz kalırlar. Bu nedenle, obezite cerrahisi sonrası kişilerde beklenen yaşam ömrü uzar.